کامپاند چیست و چه تفاوتی با مستربچ دارد؟ کامپاند به نوعی از محصولات پلیمری گفته می‌شود که نقش مهمی در زمینه مرتفع ساختن مشکلات تولید محصولات پلیمری ایفا می‌کنند. یکی از چالش‌هایی که تا پیش از تولید مستربچ و کامپاند در تولید محصولات پلیمری وجود داشت، ساختار ضعیف آنها بود. اما با تولید این دو نوع ماده پلیمری، بسیاری از دغدغه‌های تولیدکنندگان برای تولید محصولات پلیمری برطرف شد. با افزودن درصد خاصی از این دو ماده در فرآیند تولید محصولات پلیمری، درصد معینی از خواص آنها تقویت می‌شود. در ادامه با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که کامپاند چیست و تفاوت کامپاند و مستربچ در چه مواردی است.
از جمله مهمترین مواد پلیمری که در تولید محصولات پلاستیکی مورد استفاده قرار می‌گیرد، کامپاند است. هنگامی که دو یا چند ماده اولیه را به نسبت‌های مشخص با یکدیگر مخلوط می‌کنیم، کامپاند به دست می‌آید. علاوه بر مواد اولیه که پایه‌های پلیمری اصلی کامپاند را تشکیل می‌دهند، می‌توان افزودنی‌هایی نیز به کامپاند اضافه کرد. کامپاند به عنوان ماده اولیه در تولید محصولات پلاستیکی قرار می‌گیرد و مشکلاتی نظیر اختلاط مواد اولیه با یکدیگر هنگام تولید، هدر رفت مواد اولیه و کندبودن سرعت تولید را برطرف می‌کند. به عبارت دیگر، کامپاندها شامل ترکیباتی از قبیل پلیمر و مواد افزودنی هستند که با هدف تسهیل و تسریع فرآیند ساخت محصولات پلاستیکی تولید می‌شوند. از معروفترین کامپاندها، می‌توان به انواع کامپاندهای پلی اتیلن، پلی پروپیلن، پی وی سی، کربنات کلسیم، پلی کربنات و… اشاره کرد.
مستربچ ها نمی‌توانند به پایه های پلیمری اصلی اضافه شوند. در شرایط این چنینی کارخانه‌ها از کامپاند پلیمری استفاده می‌کنند. به کارگیری کامپاند باعث می‌شود تا محصولات افت کیفیت نداشته باشند. همچنین کامپاند باعث می‌شود تا محصول نهایی بهداشتی باشد و هزینه کمتری به نسبت مستربچ دارد. زیرا مستربچ نیاز به تمیزکاری دارند و ترکیب آنها با پایه پلیمر هزینه گزافی نیز خواهد داشت.
پلی‌اتیلن در گریدهای مختلفی تولید می‌شود که از نظر چگالی با یکدیگر متمایز هستند. برای بالابردن برخی خواص فیزیکی پلی‌اتیلن از جمله مقاومت و استحکام آن، برخی رنگدانه‌ها در حین تولید به آن اضافه می‌شود. با ترکیب این دو ماده با یکدیگر که البته با درصد حجمی و جرمی مشخصی صورت می‌گیرد، یک محصول نهایی به دست می‌آید که به عنوان کامپاند پلی اتیلن شناخته می‌شود.
از پلی‌اتیلن‌هایی که به کمک این رنگدانه‌ها تقویت شده‌اند، در فرآیند تولید فیلم‌های دمشی، لوله‌های تحت فشار و لوله‌های آبیاری استفاده می‌شود. برای تولید لوله‌های آبرسانی علاوه بر این رنگدانه‌ها باید مقداری دوده نیز به پلی‌اتیلن افزوده شود تا کار آب‌بندی لوله‌ها به بهترین شکل ممکن انجام شود. محصول نهایی تولیدشده از ترکیب این رنگدانه‌ها، در برابر نور خورشید پایدار خود را بیشتر حفظ می‌کند و همچنین از نظر قیمت نیز با توجه به افزایش طول عمر محصول نهایی، مقرون به صرفه به شمار می‌رود.
دیگر ویژگی مثبتی که افزودن این رنگدانه‌ها به پلیمر پایه اضافه می‌کند، بهبود شکل‌پذیری ماده پلیمری است که در نتیجه می‌توان محصولاتی با اشکال متنوع‌تر تولید نمود. میزان کامپاندی که در فرآیند تولید به پلیمر پایه افزوده می‌شود، متناسب با کاربری مورد نیاز می‌تواند متفاوت باشد. آن چیزی که در حال حاضر مرسوم است، افزودن بین ۴۰ تا ۱۰۰ درصدی این رنگدانه‌ها به پلیمر پایه است. این رنگدانه‌ها کمک می‌کنند تا محصول نهایی ثبات و پایداری بیشتری کسب کند و امکان تغییر شکل آن در طول زمان کاهش پیدا کند.
کامپاند پلی پروپیلن (کامپاند پ پ) به دلیل قابلیت بالای شکل‌پذیری و چکش‌خواری خوبی که دارد، در صنعت بسیار مورد استفاده قرار می‌گیرد. پلی‌پروپیلن یک ترموپلاستیک سخت و کریستالی است که در بسیاری از محصولات خانگی، دستگاه‌های پزشکی و خودروها نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. از دیگر مشخصات بسیار کاربردی کامپاند پلی‌پروپیلن می‌توان به چگالی پایین، مدول الاستیسیته بالا و مقاومت مناسب در برابر خوردگی اشاره کرد. با استفاده از روش‌هایی نظیر اکستروژن این ماده تولید می‌شود و هدف آن، افزایش قابلیت و کارایی این ماده پلیمری، اقدام به تقویت خواص فیزیکی و مکانیکی آن از طریق ترکیب با برخی مواد دیگر است. این کامپاندها را در رنگ‌های مختلفی نیز تولید و روانه بازار می‌کنند.
حالا که متوجه شدید کامپاند یعنی چه، بهتر است به بررسی تفاوت کامپاند و مستربچ بپردازیم. هر دو این مواد دارای پایه پلیمری هستند. اصلی‌ترین تفاوتی که میان کامپاند و مستربچ وجود دارد، به این موضوع مرتبط است که نمی‌توان مستربچ را به صورت مستقیم به پلیمر پایه اضافه نمود و حتما باید به عنوان ماده افزودنی از آن استفاده کرد. به عبارتی دیگر، مستربچ، یک افزودنی است که به پلیمر پایه اضافه می‌شود تا خواصی را به آن اضافه کند، ولی کامپاند به طور مستقیم وارد دستگاه می‌شود تا محصول نهایی تولید شود؛ حال ممکن است که به کامپاند مورد استفاده در روند تولید، مستربچ اضافه شود یا ممکن است که نیازی به اضافه کردن مستربچ نباشد. در ادامه به دلایل اصلی این مسئله می‌پردازیم.
یکی از اساسی‌ترین مسائلی که در اضافه کردن مواد افزودنی به پلیمر پایه باید مورد توجه قرار گیرد، توزیع و پخش مناسب آن در سطح پلیمر پایه است. اگر توزیع درست و متوازن مواد افزودنی به پلیمر پایه مورد توجه قرار نگیرد، باعث می‌شود که محصول نهایی تولیدشده از کیفیت مناسبی برخوردار نباشد. مستربچ‌ها به دلیل اینکه به اندازه کافی دارای مواد افزودنی نیستند، نمی‌توان به صورت مستقیم آنها را به پلیمر پایه اضافه کرد.
یکی از چالش‌های دیگری که در اثر استفاده از مستربچ‌ها به صورت مستقیم به وقوع می‌پیوندد، ایجاد آلاینده‌های محیطی در سطح محیط کارگاه است. این مسئله به دلیل آن است که مستربچ‌ها از ترکیب مواد ترموپلاستیک و نوعی پودر تشکیل می‌شوند. اما استفاده مستقیم از کامپاند مشکلات ناشی از آلاینده‌های محیطی را تا سطح قابل توجهی کاهش می‌دهد.
استفاده از کامپاندها مزایای فراوانی برای تولیدکنندگان دارد که منجر به تسهیل و تسریع فرآیند تولید می‌شود. از مهمترین مزایای این محصول می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
برای تولید کامپاند باید فرآیندهای مختلفی طی شود. اصلی‌ترین فرآیندی که در تولید کامپاند و مستربچ باید مورد توجه قرار بگیرد، فرآیند ذوب شدن است. در فرآیند ذوب‌شدن مواد افزودنی و پلیمرهای پایه، با نسبت معینی با یکدیگر ترکیب می‌شوند. ترکیب این مواد در دستگاهی به نام اکسترودر انجام می‌شود. توزیع مناسب افزودنی‌ها در پلیمر پایه اهمیت بسیا زیادی در افزایش کیفیت محصول نهایی دارد.
در ادامه باید ترکیب حاصل خنک شود تا بتوان برای تولید محصول نهایی اقدام نمود. برای این منظور ترکیب مورد نظر را به دستگاه دیگری منتقل می‌کنند که اصطلاحا به نام خنک کننده شناخته می‌شود. پس از سرد شدنه مواد مورد نظر، حالت جامد به خود می‌گیرد و پس از آن به کمک دستگاه‌های خردکن به ابعاد کوچکی در می‌آیند و برای استفاده در تولید محصولات پلیمری مختلف روانه بازار می‌شوند.
پلی تیز، اولین فروشگاه آنلاین محصولات پلیمری در ایران است که امکان فروش انواع کامپاند را به صورت اینترنتی برای تولیدکنندگان محترم فراهم کرده است. برای خرید انواع کامپاند می‌توانید به صفحه خرید کامپاند مراجعه کنید.
منبع مقاله: معین پلیمر
پلی تیز