ترموست چیست؟ ترموست یا نام ساده تر آن یعنی گرما سخت به پلیمرهایی گفته می شود که در اثر اعمال حرارت به پیوندهای عرضی واکنش های شیمیایی ایجاد می کنند. نتیجه این فرایند تغییر وزن مولکولی متوسط مواد با رشد رو به بالا و یکپارچه شدن ترکیبات آن است
پلیمرهای شیمیایی نقشی اساسی و مهم در صنعت پتروشیمی و صنایع تولیدی ترموپلاست دارند. ترموست یکی از انواع پلیمرها است که در اثر حرارت، دچار واکنش شیمیایی با پیوندهای عرضی می‌شود و نوعی شبکه سه بعدی در پیوندها ایجاد می‌کند.
انواع ترموست با نام رزین یا گرماسخت نیز شناخته می‌شود. در این مقاله به توضیح مختصری در مورد ترموست، انواع آن و همچنین ویژگی ترموست پرداخته شده است. از این رو توصیه می‌شود تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
رزین ترموست در واقع نوعی پلاستیک گرما دیده است که در اثر تغییرات شیمیایی دچار دگرگونی ظاهری می‌شود و واکنش آنی از خود بروز می‌دهد. از آن‌جایی که ترموست‌ها وزن مولکولی و ویسکوزیته پایینی دارند؛ در اثر تغییرات شیمیایی، وزن مولکولی آنها افزایش پیدا می‌کند. در نتیجه باعث یکپارچه شدن ترکیبات به‌کار رفته در رزین ترموست می‌شود.
رزین ترموست در دمای معمولی به صورت مایع است و توسط رادیکال‌های آزاد به شکل جامد در می‌آید. انواع ترموست در اثر ترکیب شدن با هاردنرها، واکنش بدون بازگشت انجام می‌دهند و دچار سختی می‌شوند.
انواع رزین ترموست با توجه به خواص ویژه‌ای که دارند شامل موارد متعددی هستند. در ذیل به چند مورد از انواع ترموست اشاره شده است.
یکی از انواع ترموست که انعطاف‌پذیری و سختی خوبی هم دارد، پلی اورتان است. حالت پلی اورتان به صورت الاستومورها و رزین‌های مایع است. پلی اورتان از مقاومت بالایی در برابر انواع حلال‌ها، اسیدها و بازها برخوردار است. پلی اورتان‌ها خود شامل چندین دسته از جمله فوم نرم سبک، الاستومرهای جامد نرم، پلاستيک نرم، پلاستیک جامد سخت و … است.
از این مواد به دلیل دارا بودن انعطاف‌پذیری بالا، در تولید فوم‌های مورد مصرف در بسته‌بندی‌های وسایل خانگی، بیشتر استفاده می‌شود. پلی اورتان‌ها همچنین برای تولید عایق حرارتی جهت انتقال انواع سيالات و محصولات غذایی سرد، کاربرد دارند.
فنول یکی از انواع رزین ترموست است که در اثر واکنش فنول با فرمالدیید در مقابل کاتالیزورها به دست می‌آید. رزین فنول‌ها بر اساس نوع کاتالیزور به دو گروه رزول و نووالاک تقسیم‌بندی می‌شوند. این رزین‌ها از رایج‌ترین و مهم‌ترین انواع ترموست به شمار می‌آیند. این نوع رزین همچنین در تولید کامپوزیت‌ها و صنایع الکترونیکی مانند سپرهای حرارتی کاربرد دارد.
این رزین ترموست در اثر واکنش بیس فنول A و اپی کلروهیدرین ایجاد می‌شود. رزین اپوکسی وزن مولکولی کمی دارد و در دمای معمولی اتاق به صورت مایع است. از رزین اپوکسی در ساخت زیور آلات و دکوری‌های تزئینی مانند انواع قاب‌ها استفاده می‌شود.
این نوع پلی استر، از پلیمریزاسیون به صورت تراکمی دی ال‌های مختلف و مالئیک انیدرید تولید می‌شود. پلی استر اشباع نشده، مایعی ویسکوزیته است که قابلیت حل شدن در مونومر استایرن را دارد تا به شکل رقیق‌تر در آید. این پلی استرها می‌توانند تحت شرایط ویژه به شکل جامد نیز در آیند.
رزین ترموست آلکید یکی دیگر از انواع ترموست است. این رزین از واکنش تراکمی بین اسیدهای چرب و یک نوع الکل مانند گلیسرول و یک انیدرید مثل فتالیک انیدرید ساخته می‌شود. رزین‌های آلکید در ساخت رنگ‌های پایه حلالی مانند رنگ‌های ساختمانی و کوره‌ای، رنگ‌های اتومبیلی و ترافیکی کاربرد دارد.
دی آلیل فتالات یکی از پرمصرف‌ترین انواع ترموست است. این نوع رزین به صورت مایع است و از ویسکوزیته متوسطی برخوردار است. دی آلیل فتالات همچنین وزن مولکولی پایینی دارد که می‌توان با تقویت کردن آن، محصولاتی با چگالی اتصالات عرضی بالا تولید کرد.
آمینو رزین نیز مانند اکثر انواع رزین‌ها به صورت مایع است. این رزین‌ها دارای دو نوع اصلی از رزین‌های مایع و اوره هستند. این مواد در اثر واکنش ملامین یا اوره با فرمالدیید تهیه می‌شوند. این رزین‌ها از کم مصرف‌ترین انواع ترموست است و معمولاً همراه با رزین فنولیک‌ها دسته‌بندی می‌شوند. آمینو رزین‌ها به خاطر دارا بودن رنگ تیره، در ساخت قطعات تیره کاربرد دارند.
ترموست‌ها دارای ویژگی‌ها و خواص زیادی هستند. در زیر به چند مورد از مهم‌ترین آنها اشاره شده است.
رزین ترموست‌ها در کنار تمام ویژگی‌هایی که دارند دارای معایبی نیز هستند. از معایب آنها می‌توان به عمر مفید کوتاه و تولید curing agent اشاره کرد.
رزین ترموست دارای کاربردهای گوناگونی در صنایع مختلف است. از جمله مهم‌ترین این کاربردها شامل موارد زیر است.
جمع بندی
ترموست یا گرماسخت به بسپارهایی گفته می‌شود که با اعمال حرارت در آن، پیوندهای عرضی با واکنش‌های شیمیایی به وجود می‌آید. در نتیجه این واکنش‌ها، وزن مولکولی رزین ترموست‌ها بالا رفته و باعث یکپارچگی صلبی در رزین می‌شود.
رزین‌های مایع در اثر واکنش، غیر قابل بازگشت و سخت می‌شوند. از مهم‌ترین انواع ترموست می‌توان رزین پلی استر، وینیل استر و اپوکسی را نام برد. از برجسته‌ترین ویژگی ترموست می‌توان به قابلیت تحمل بار در دما و فشار بالا، مقاومت شیمیایی بالا و عملکرد ایده آل در برابر خزش‌ها و تنش‌ها اشاره کرد. به طور کلی به پلاستیک تغییر شکل یافته در اثر واکنش‌های شیمیایی ترموست اطلاق می‌شود.
امیدوارم مطالبی که در بالا گفته شد مورد توجه شما قرار گرفته باشد و استفاده لازم را برده باشید.
پلی تیز