معرفی انواع پلاستیک همه ما با کاربرد پلاستیک در زندگی روزمره مان آشنا هستیم. پلاستیک ممکن است سخت یا نرم، شفاف یا مات باشد. می تواند شبیه چوب یا ابریشم بنظربرسد. در حال حاضر بیش از ۱۰۰۰۰ نوع پلاستیک مختلف وجود دارد.ما در این مقاله قصد داریم تا شما را با انواع پلاستیک مهم و پرکاربرد آشنا کنیم پس همراه ما باشید.
یکی از کالاهای پرمصرف و رایج در زندگی روزمره همگی ما، محصولات پلاستیکی و بازیافتی هستند. اکثر مواد اولیه پلاستیک، از مونومرها و پلیمرهای شیمیایی قابل بازیافت تهیه شده است. از این رو با شناخت بیشتر مواد اولیه پلاستیک و نیز فرمول شیمیایی پلاستیک، خیلی راحت‌تر می‌توان ، از محصولات پلاستیکی استفاده کرد. در این مقاله همراه ما باشید تا با چگونگی تولید پلاستیک، انواع پلاستیک، ویژگی و کاربردهای آن بیشتر آشنا شوید.
برای شناخت ساختار پلاستیک و این‌که بهتر متوجه شوید پلاستیک از چه چیزی درست می‌شود، بهتر است ابتدا با تاریخچه پیدایش پلاستیک آشنا شوید.
در سالیان خیلی دور در کشورهای آمریکایی، از کائوچو برای ساخت وسایل پلاستیکی استفاده می‌کردند. در منطقه‌های اروپايي نیز از شاخ حیوانات و لاک لاک‌پشت، در تولید وسایل پلاستیکی استفاده می‌شده است. تا این‌که در سال 1839 آقای چالز گودیر موفق به اختراع اولین فرمول شیمیایی پلاستیک شد.
بعدها شیمیدان معروف، جان هیات ساخت محصولات سلولوئید را به ثبت رساند. جان هیات با اضافه کردن سولفور به مواد اولیه لاستیک حرارت دیده، باعث افزایش قدرت کشسانی و انعطاف‌پذیری آن شد. برادران هیات همچنین اولین ماشین ریخته‌گری تزریق پلاستیک را در سال 1858 اختراع کردند. پروسه اختراع انواع پلاستیک، ادامه پیدا کرد تا امروز، که شاهد پیشرفت علم و فناوری در حوزه محصولات پلاستیکی هستیم.
فرآیند تولید کلی انواع پلاستیک به دو روش بسپارش و پلیمریزاسیون است. هر دو روش تولید پلاستیک، نیاز به حضور کاتالیزور دارند. در روش پلیمریزاسیون، پلیمرهایی مانند اتیلن و پروپیلن با پیوند زنجیره‌ای، به هم متصل می‌شوند و فرمول شیمیایی پلاستیک به دست می‌آید. در فرمول شیمیایی پلاستیک از هر نوعی، عنصرهای اصلی آن یعنی کربن، هیدروژن و اکسیژن وجود دارند.
به طور کلی در فرآیند تولید محصولات پلاستيکی ، مواد اولیه به‌کار رفته در ساختار پلاستیک، به صورت پودر یا گرانول است. مواد اولیه پلاستیک بعد از طی کردن فرآیندهای لازم، جهت تولید به روش اکستروژن، با مواد افزودنی آغشته می‌شوند. این مواد شامل آنتی اکسیدان‌ها، عناصر ضد شکاف مانند پلی بوتادین‌ها، پایدارکننده‌های گرمایشی، رنگ‌ها و مواد پرکننده، روان کننده و ضد بلوک هستند. مواد مذاب پلاستیکی بعد از اضافه شدن مواد افزودنی، وارد مرحله قالب‌گیری دمشی یا تزریقی می‌شوند. بعد از اجرای مرحله قالب‌گیری، قطعه پلاستیک مورد نظر، وارد محفظه خنک‌کننده می‌شود سپس بسته‌بندی شده و در نهایت روانه بازار مصرفی می‌گردد.
پلاستیک‌ها ار لحاظ ساختار فرمول شیمیایی، ویژگی‌ها و خواصی که دارند، شامل انواع و اقسام گوناگونی هستند. در زیر به برخی از انواع پلاستیک اشاره می‌کنیم.
پلی استر یکی از مونومرهای شیمیایی است که در ساختار مواد اولیه بعضی از انواع پلاستیک به کار می‌رود. مواد پلی استر به دلیل عدم نفوذپذیری زیاد، در ساخت محصولات بسته‌بندی مواد غذایی و نوشیدنی‌ها کاربرد دارد. این خاصیت پلی استر، همچنین از خروج گاز دی اکسید کربن به کار رفته در نوشیدنی‌های گازدار جلوگیری می‌کند.
این نوع پلاستیک از لحاظ مواد اولیه پلاستیک، بسیار خاص و ویژه است. زنجیره‌های پلیمری در فرمول شیمیایی پلاستیک پلی اتیلن فشرده، به صورت کاملا فشرده است. لذا این نوع پلاستیک نسبت به پلی‌استر، ضخامت و استحکام بیشتری دارد. کاربرد پلاستیک پلی اتیلن فشرده در تولید کیسه‌های خواروبار فروشی و سوپرمارکت‌ها، بطری‌های مات مخصوص شیر و آبمیوه، شامپو و انواع دیگر بطری‌های مورد استفاده در صنعت پزشکی مانند بطری سرم و … است.
پلاستیک پلی‌اتیلن با چگالی پایین، از ساده‌ترین فرمول در ساختار شیمیایی خود برخوردار است. به همین دلیل تولید و فرآوری محصولات پلی‌اتیلنی با چگالی کم، بسیار کم هزینه و آسان است. از این رو در ساخت بسیاری از محصولات پلاستیکی روزمره کاربرد فراوان دارد.
این نوع پلاستیک تقریبا جزء پلاستیک‌های غیر قابل بازیافت محسوب می‌شود. کاربرد پلی استایرن معمولاً در ساخت انواع ظروف غذایی یک‌بار مصرف، کارتن تخم مرغ، کارتون‌های بسته‌بندی و کلاه دوچرخه سواری است. استایرن در برابر چربی و گرما از خود واکنش نشان می‌دهد که برای سلامتی مغز و سیستم عصبی خطرناک است. بنابراین توصیه می‌شود در ظروف پلاستیکی یک‌بار مصرف ساخته شده از پلی استایرن، از سرو غذاهای داغ جداً خودداری فرمایید. استایرن همچنین برای سلامتی کبد، ریه‌ها و سیستم ایمنی بدن مضر است.
پلی پروپیلن یکی دیگر از انواع مواد اولیه پلاستیک مورد استفاده در ساخت انواع ظروف یک‌بار مصرف است. این ماده در برابر گرما، نسبت به پلی استایرن مقاومت بیشتری دارد. از نظر استحکام و مقاومتی، بین پلی‌اتیلن سبک و سنگین قرار دارد. از پلی پروپیلن همچنین در ساخت انواع پوشک بچگانه و بزرگسال استفاده می‌شود.
پلی وینیل کلراید به تازگی جایگاه ویژه‌ای در بازار ساخت محصولات پلاستیکی پیدا کرده است. این محصولات کم‌کم جایگزین محصولات پی وی سی خواهد شد. زیرا طبق بیانیه صادر شده از سازمان حفاظت محیط زيست، کالاهای ساخته شده از پی وی سی، هشداری برای سلامتی محیط زیست به شمار می‌آید. در نتیجه به مرور زمان استفاده از این محصولات کمتر می‌شود.
یکی از ویژگی‌های بارز در انواع پلاستیک، سبکی و راحتی در حمل و نقل آن‌ها است. از دیگر خواص مهم پلاستیک می‌توان به عایق بودن آن در برابر نیروی برق و الکتریسیته، شفاف بودن برخی از انواع آن‌ها، قابلیت رنگ پذیری، تنوع در طرح و ابعاد مختلف اشاره کرد. برخی دیگر از خواص پلاستیک به صورت زیر است.
با توجه به ویژگی‌های مواد اولیه به‌کار رفته در فرمول شیمیایی پلاستیک، محصولات پلاستیکی، دارای کاربردهای فراوانی در صنایع گوناگون هستند. از جمله این کاربردها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
جمع بندی
محصولات ساخته شده از پلاستیک، یکی از کالاهای پرمصرف در صنایع گوناگون در سراسر جهان به حساب می‌آیند. در این مقاله به شناخت مواد اولیه پلاستیک، انواع آن و همچنین کاربردهای هر یک اشاره شد. همان طور که در مطالب فوق هم گفته شد، برخی از انواع پلاستیک به طور کامل قابل بازیافت و بعضی دیگر نیمه بازیافتی یا غیر قابل بازیافت هستند.
کاربرد محصولات پلاستیکی با توجه به داشتن ویژگی‌های خاص، در زندگی امروزی غیر قابل انکار است. امروزه از پلاستیک در اسباب‌بازی کودکان گرفته تا صنایع بزرگ پیشرفته مانند تجهیزات پزشکی و ساختمانی، استفاده فراوان می‌شود.
پلی تیز