همه چیزهایی که باید درباره رزین بدانید رزین عبارتی است که به طور معمول برای توصیف ترکیبی استفاده می شود که به صورت مایع وجود دارد و سپس در طی فرایند هایی خاص به یک سطح جامد و سفت تبدیل شود ، بنابراین صمغ درخت را نیز می توان نوعی رزین دانست.
امروزه با پیشرفت صنعت و تکنولوژی، استفاده از مواد پلیمری و بازیافتی بیش از قبل رواج پیدا کرده است. رزین، یکی از انواع پلیمر است که خود نیز دارای مدل‌های گوناگونی است. رزین در مفهوم اولیه به معنای صمغ است؛ همان طور که می‌دانید صمغ شیره غلیظی است که از تنه درختان بیرون می‌آید.
از آن‌جایی که پلیمر رزین هم مایعی غلیظ و ویسکوزیته است، به نام رزین شناخته شده است.در این مقاله به همه چیزهایی که باید در مورد رزین بدانید، اشاره‌ای مختصر شده است. از این رو پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیشتر با این نوع پلیمر، در ادامه مقاله با ما همراه باشید.
تاریخچه پیدایش رزین به استفاده بشر از صمغ درختان کهن برمی‌گردد. یکی از مشهورترین رزین‌های طبیعی، مربوط به درخت کاج است که در سالیان دور از شیره آن برای درزگیری قایق‌ها، مومیایی کردن اجساد و همچنین ظروف مخصوص غذا استفاده می‌کردند. رزین کاج همچنین در ساخت انواع لاک، عطر، جوهر و جواهرات جلا داده شده، کاربرد دارد.
به مرور زمان رزین‌های طبیعی، جای خود را به پلیمرهای شيميايي دادند. پلیمرهای مصنوعی جایگزین، نسبتا از پایداری و ثبات بیشتری برخوردار هستند. این پلیمرها به دلیل این‌که تحت شرایط آزمایشگاه و به صورت کنترل شده تولید می‌شوند، درصد ناخالصی بسیار پایینی دارند. امروزه این پلیمرها به عنوان رزین صنعتی شناخته می‌شوند. کاربرد رزین صنعتی بیشتر در تولید پلاستیک، رنگ و محصولات مشابه این‌چنینی است.
به طور کلی رزین‌ها به دو دسته طبیعی و مصنوعی یا صنعتی تقسيم می‌شوند. همان طور که از اسم آنها مشخص است رزین طبیعی در طبیعت وجود دارد و از شیره تنه و ساقه درختان آسیب دیده گرفته می‌شود. اما رزین شیمیایی یا صنعتی در آزمایشگاه‌های تخصصی، با استفاده از مواد اولیه تحت شرایط ایده‌آل ساخته می‌شود. در زیر به اختصار در مورد هر کدام توضیح می‌دهیم.
انواع رزین طبیعی از درجه سختی، شفافیت و کدری متفاوتی برخوردار هستند. به طور کلی رزین طبیعی اصولاً شفاف است و از آن به عنوان رزین شفاف یاد می‌شود، این رزین همچنین قابلیت اشتعال زایی زیادی دارد. رزین طبیعی در حلال‌های آلی قابل حل شدن است ولی در آب، نامحلول است. طیف رنگ‌بندی این رزین‌ها از رنگ‌های شفاف تا قهوه‌ای تیره است.
کهربا نیز در اثر سخت شدن به رزین طبیعی تبدیل می‌شود و به رنگ طلایی در می‌آید. امروزه رزین طبیعی دیگر مصارف صنعتی ندارد و از آن جهت باستان شناسی و به عنوان دکوری استفاده می‌شود.
رزین طبیعی خود به دو دسته گیاهی و جانوری تقسیم‌بندی می‌شود. رزین گیاهی از شیره درختانی مثل کاج، توسکا، سکویا، گردو، بادام و دیگر درختان میوه‌های شیرین و چسبنده به دست می‌آید. رزین جانوری از جاندارانی که در خشکی زیست می‌کنند گرفته می‌شود. به طور مثال از چربی بخش‌هایی از بدن پستانداران، بزاق دهان حشرات، پوره برخی حشرات و همچنین موم زنبور عسل، رزین جانوری تولید می‌شود.
رزین مصنوعی با توجه به این‌که بیشتر مصارف صنعتی دارد، به عنوان رزین صنعتی شناخته می‌شود. رزین‌هایی که تحت تأثیر گرما و حرارت به شکل خمیر در می‌آیند، ترموپلاستیک نام دارند. در مقابل، رزین‌هایی که با گرما هیچ تغییری نمی‌کنند و نامحلول هستند را ترموستینگ می‌نامند. رزین‌های صنعتی به خاطر نوع کاتالیزور و مواد اولیه به کار رفته در ترکیبات آنها، به انواع مختلفی تقسيم می‌شوند. در زیر به برخی از آنها اشاره‌ای مختصر می‌کنیم.
رزین پلی استر جزء پرمصرف‌ترین‌ها در انواع رزین است که در اثر واکنش اسیدهای دو عاملی و الکل‌های چند عاملی تشکیل می‌شود. کاربرد رزین پلی استر در ساخت کامپوزیت‌ها و تجهیزات بسته‌بندی، بیشتر است.
فرمول شیمیایی رزین صمغ استری به صورت 3(C3H5(OH است. این نوع رزین در اثر واکنش رزین با گلیسرول تشکیل می‌شود و جزء اولین رزین‌های سنتزی است. صمغ استری به صورت آهسته توسط آهک خشک می‌گردد اما ثبات رنگ و مشخصات مقاومتی آن از آهک قوی‌تر است. این رزین صنعتی همچنین جلا و چسبندگی بالایی دارد، بر این اساس کاربرد رزین صمغ استری، اصولاً در تولید لاک‌های براق است.
رزین اپوکسی یکی دیگر از انواع رزین صنعتی است که در ساختار مولکولی خود بیش از یک گروه اپوکسی دارد. این نوع رزین‌ها، از لحاظ ساختاری، شامل سه نوع روغن اصلاح شده و کاتالیز اصلاح شده و پخته شده در حرارت بالا است. اصولاً شکل اصلاح شده آن به اپوکسی معروف است.
خواص رزین اپوکسی یک حد میانه بین لعاب‌های مرسوم با کیفیت و پوشش‌های حفاظتی مقاوم در برابر مواد شیمیایی قرار می‌گیرد. رزین اپوکسی همچنین از قابلیت پرکنندگی، عمر مفید و سرعت تعمیر بالا برخوردار است.
رزین‌های کفپوش از استحکامات لازم در برابر انواع ضربه و فشار برخوردار هستند. از این رزین‌ها به‌عنوان کفپوش در سالن‌های ورزشی، صنایع تولیدی و همچنین در بعضی قسمت‌های منازل استفاده می‌شود. از ویژگی‌های این کف‌پوش‌ها، امکان ایجاد طرح و نقش‌های سه بعدی بر روی آنها است. رزین کفپوش همچنین به خاطر دارا بودن ویسکوزیته بالا، برای قالب‌گیری در ساخت قطعات بزرگ و سنگ‌های مصنوعی مناسب است.
رزین اکریلیک نوعی پلیمر است که از مونومرهای اکریلیک تشکیل شده است. این مونومر از استرهایی از نوع متاکریلک و مشتقات آن تشکیل شده است. این رزین‌ها مقاومت شیمیایی و فتوشیمیایی خوبی دارند. کاربرد رزین اکریلیک در پوشش‌هایی بر مبنای آب و حلال، بسیار زیاد است.
رزین اکریلیک با توجه به میانگین وزنی مولکول‌ها، ویسکوزیته و پراکندگی آنها، به اکریلیک خاص و انواع پیچیده‌تر آن دسته بندی می‌شوند. این نوع رزین بیشتر در پوشش‌های صنعتی مورد استفاده قرار می‌گیرد.
رزین بتن‌ها دارای قدرت چسبندگی بسیار بالایی هستند. کاربرد رزین بتن در ساخت استخرها در جهت ایزوله کردن کل سازه هیدرولیکی است. این رزین باعث پیوند عمیق بین مولکول‌های سیمان و سایر افزودنی‌ها می‌شود و عایق بندی استخر را به طور يکپارچه تنظیم می‌کند.
رزین چوب به صورت دو جزئی است که شامل هارنر و پایه‌ی رزینی است. این دو جزء بنا به فرمول مشخص و نوع کاربردی که دارند، با هم ترکیب می‌شوند و سپس بر روی سطح مورد نظر ریخته می‌شوند. رزین چوب بعد از گذشت یک روز خشک می‌شود اما برای رسیدن به درجه سختی مناسب، نیاز به 3 تا 7 روز زمان دارد. زمانی که رزین هنوز به صورت کامل خشک نشده است؛ شما با یک رزین نرم و منعطف‌پذیر روبه رو هستید. بنابراین از اینجا می‌توان پی برد که رزین هنوز به درجه پایداری و خشکی کامل نرسیده است.
رزین‌ها بر اساس نحوه خشک کردن به دو دسته قابل تبدیل و غیر قابل تبدیل تقسيم می‌شوند. از مهم‌ترین رزین‌های تبدیل شونده، می‌توان به رزین‌های آلکیدی، اپوکسی، پلی اورتان، آمینو، فنلی و سیلیکونی اشاره کرد.
این مواد در مرحله اول به صورت نیمه بسپار هستند سپس با توجه به کاربردی که دارند بر روی سطح مورد نظر، به صورت یک فیلم، سطح را می‌پوشانند.
رزین‌های غیر قابل تبدیل، برای این‌که قابلیت کاربرد داشته باشند، ابتدا باید توسط یک حلال، به صورت محلول درآیند. در مرحله بعد رزین‌های حل شده تبخیر می‌شوند و یک فیلم چسبناک بر روی سطح کاربردی ایجاد می‌شود.
برای تهیه انواع رزین مورد استفاده در کسب و کار خود، باید به مراکز نمایندگی فروش فعال در حوزه رنگ و رزین مراجعه کرد. این مراکز، هم به صورت حضوری و هم آنلاین به مشتریان خریدار رنگ و رزین، خدمات ارائه می‌دهند. با مراجعه به این مراکز فروش می‌توانید از قیمت رزین مورد نظر خود اطلاع لازم را کسب کنید و خرید رزین بهینه و مقرون به صرفه‌ای داشته باشید.
جمع‌بندي
رزین‌ها نوعی پلیمر هستند که در دمای معمولی به شکل مایع هستند و قابلیت خمش و انعطاف‌پذیری زیادی دارند. رزین‌ها بنا بر منابع تولیدی، به دو دسته رزین طبیعی و رزین صنعتی دسته‌بندی می‌شوند. از طرفی با توجه به نوع ترکیب، کاتالیزور و نوع واکنشی که از خود در برابر انواع حلال‌ها نشان می‌دهند، دارای انواع مختلفی هستند.
هر کدام از انواع رزین نیز، بر اساس ویژگی‌ها و خاصیت‌هایی که دارند، دارای کاربردهای گوناگونی در صنعت و تجارت هستند. به طور کلی کاربرد رزین در صنعت رنگ‌سازی رایج و بیشتر است. ما در این مقاله به معرفی انواع رزین و ویژگی‌های آن پرداختیم. امیدواریم مطالب فوق، به سمع نظرتان رسیده باشد و بهره لازم را از آن برده باشید.
پلی تیز